CHÀ VÁ CHÂN NÂU
Tên khoa học: Pygathrix nemaeus (Linnaeus, 1771)
Tên đồng danh:
Tên tiếng Anh: Red-Shanked Douc Langur
Họ: Khỉ - Cercopithecidae
Bộ: Linh trưởng - Primates
Phân bố: Từ Nghệ An đến các tỉnh Tây Nguyên.
Đặc điểm nhận dạng:
Chà vá chân nâu (Pygathrix nemaeus) được bầu chọn là hoa hậu của nhà họ khỉ bởi vẻ đẹp lộng lẫy của bộ lông được phối từ năm sắc màu một cách hài hòa, cân đối. Thân hình thon nhỏ. Bộ lông nhiều màu. Đỉnh đầu, trán màu đen. Lông mặt dầy tạo thành đĩa mặt, màu từ trắng xám đến xám. Cổ và ngực màu hung đỏ từ rực rỡ đến nhạt. Lưng màu xám nhạt hoặc lốm đốm trắng, lông ở vai màu xám đen. Chân, tay dài. Cánh tay từ khủyu đến mu bàn tay trắng xám. Đùi màu đen, ống chân hung đỏ đến nâu đỏ thẫm. Mu bàn chân và ngón màu đen. Đuôi rất dài. Chân màu nâu.
Đặc điểm sinh học và tập tính sinh thái:
Hoạt động kiếm ăn ban ngày, sống ở các khu rừng thường xanh và bán thường xanh trên núi thấp và núi đá vôi tới độ cao 1.600m.
Sống thành đàn, mỗi đàn có khoảng 5 - 15 cá thể, có khi đến 50 cá thể.
Thức ăn chủ yếu là lá cây (87,8%), quả và hạt (10,2%), hoa (1,6%) và vỏ hoặc thân cây (0,4%).
Mùa sinh sản từ tháng 02 đến tháng 6, thời gian mang thai từ 165 - 190 ngày, mỗi lần sinh một cá thể. Trưởng thành sau 4 năm đối với con cái và sau 4 - 5 năm đối với con đực. Tuổi thọ trung bình từ 20 - 25 năm, thời gian một thế hệ khoảng 10 - 12 năm.
Tình trạng bảo tồn:
Danh lục đỏ Việt Nam (2023): EN A2cd.
Danh lục đỏ Thế giới (IUCN, 2020): CR A2acd+3cd.
Công ước CITES: Phụ lục I.
Nghị định 84/2021/NĐ-CP: Nhóm IB.
Biện pháp bảo vệ: Loài này có tên trong Phụ lục I CITES, Nghị định 64/2019/NĐ-CP và Nghị định 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Một phần sinh cảnh sống của loài nằm trong các khu bảo tồn nên được bảo vệ.