SƠN DƯƠNG

Tên khoa học: Capricornis milneedwardsii (David, 1869)

Tên đồng danh: Capricornis sumatraensis (Bechstein, 1799)

Tên tiếng Anh: Southern Serow, Chinese Serrow, Mainland Serow

Họ: Sừng rỗng - Bovidae

Bộ: Guốc chẵn - Artiodacyla

Phân bố: Phân bố rộng trên địa bàn cả nước nhưng hiện nay rất hiếm gặp. Sinh cảnh sống bị thu hẹp và suy thoái do xâm lấn đất rừng để canh tác nông nghiệp và khai thác lâm sản.

Đặc điểm nhận dạng:

Trên đỉnh đầu có đám lông dài tạo thành bờm, có những chùm lông dài phủ từ tai đến góc miệng. Cả đực và cái đều có sừng ngắn không dài quá 30cm, sừng hình ống hình tròn có nhiều nếp ngang úp vào xương sừng, mút sừng nhọn cong về phía sau. Sừng không phân nhánh. Toàn thân phủ lông dày, dài, cứng màu xám đen hoặc xám tro. Từ trán đến vai lông rất dài tạo thành bờm. Đuôi rất ngắn.

Đặc điểm sinh học và tập tính sinh thái:

Sống ở những vùng rừng núi đá, chủ yếu là vùng núi đá vôi ở độ cao từ 50 -2000m, thường trú ẩn trong hang hốc đá.

Nơi ở, trú ẩn thường là hang hốc đá. Hoạt động ban ngày từ 4 - 5 giờ sáng đến 4 - 5 giờ chiều. Vùng hoạt động cá thể không lớn và ổn định lâu dài.

Sống thành từng nhóm 3 - 4 cá thể, con già thường sống đơn độc.

Thức ăn là cỏ, lá cây, cành cây nhỏ, mầm cây, quả cây, rêu và địa y trên vách đá.

Mùa sinh sản vào tháng 3 - 4, động dục và ghép đôi vào tháng 8 - 10. Thời gian mang thai 210 - 240 ngày. Mỗi năm đẻ 1 lứa, mỗi lứa 1 con.

Tình trạng bảo tồn:

Danh lục đỏ Việt Nam (2023): EN A2cd.

Danh lục đỏ Thế giới (IUCN, 2020): VU A2cd.

Công ước CITES: Phụ lục I.

Nghị định 84/2021/NĐ-CP: Nhóm IB.

Biện pháp bảo vệ: Loài này có tên trong Danh lục đỏ Việt Nam, Phụ lục I CITES, Nghị định 64/2019/NĐ-CP và Nghị định 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Một phần sinh cảnh sống của loài nằm trong các khu bảo tồn nên được bảo vệ.